پژوهشگران ایرانی و آلمانی پروژه‌ای را در دست انجام دارند که طی آن تقابل بین گونه در معرض خطر انقراض «پلنگ ایرانی» و جوامع روستایی در حاشیه پارک ملی گلستان در شمال شرقی ایران را مورد بررسی قرار دهند.

به گزارش سبزپرس، پلنگ ایرانی از گربه سانان بزرگ در معرض خطر در دنیاست که بیشترین جمعیت آن در ایران یافت می شود. در حدود 500 تا 850 پلنگ در ایران تخمین زده می شود و پارک ملی گلستان واقع در شمال شرق کشور از زیستگاه های مهم این گونه تلقی می شود.

بیشترین جمعیت این گوشتخوار مخفی‌کار از طریق استفاده از دوربین‌های تله‌ای 42-23 فرد یا 2.63 فرد در هر 100 کیلومتر مربع در پارک ملی گلستان ثبت شده است. این منطقه با داشتن 874 کیلومتر مربع مساحت از جنگل‌های مرطوب در غرب، علفزارهای خشک در مرکز و شرق و دشت‌های نیمه بیابانی در جنوب تشکیل شده است.

با وجود حضور این جمعیت به ظاهر سالم، این گونه همچنان از مرگ و میر ناشی از تقابل با روستاییان ساکن در اطراف گلستان و تصادفات جاده‌ای در بزرگراهی که جنوب پارک را قطع می‌کند آسیب می‌بیند.

در زمستان 1391، پروژه‌ای توسط تیمی از «دانشگاه گوتینگن» (آلمان) و همکاری «موسسه حیات وحش میراث پارسیان» و حمایت مالی «صندوق حفاظت از گونه‌های محمد بن زاید» (امارات متحده عربی) برای بررسی روستاها و فهم بهتر ابعاد و روند تقابل انسان و پلنگ و آشنایی بهتر با دانش و گرایش‌های بومی شروع به کار کرد.

بعد از حضور و بررسی‌های لازم در تمامی 34 روستای اطراف پارک ملی گلستان، مشخص شد که حمله پلنگ به دام اهلی به مناطق غربی پارک که از جنگل‌های انبوه پوشیده شده‌اند محدود می‌شود. در علفزارها و مناطق نیمه کویری، گونه مشکل ساز غالب «گرگ» است ولی تنها در دو روستا، در این نواحی حمله پلنگ نیز گزارش شد. سگ و گوساله‌های 2-1 ساله بیشترین گروه شکار شده توسط پلنگ هستند. سگ‌های گله به میزان زیادی برای حفاظت از گله‌های دام استفاده می‌شوند، ولی به علت عدم تعلیم مناسب، به جای جلوگیری، خود باعث حمله پلنگ می‌شوند. سگ از طعمه‌های محبوب پلنگ به شمار می‌رود.

یکی از نکات قابل توجه این است که تقابل انسان و پلنگ بیش از آنچه به گمان می‌رسد شایع است. در زمان شروع این پروژه، تنها پنج روستا به داشتن تقابل با پلنگ از طریق از دست دادن دام و سگ زبانزد بودند. ولی با سرکشی به روستاهای دور افتاده‌تر، تصویر متفاوتی پدیدار شد: در 18 روستا پلنگ به عنوان گونه آسیب‌رسان مشخص شد!

ابعاد این مشکل عموماً کوچک ارزیابی شده و موردی از کشتار بیش از اندازه گزارش نشد، ولی این ضایعات صدمات جدی به اقتصاد روستاها وارد می‌کند. به نظر می‌رسد که نزدیکی سکونت‌گاه‌های انسانی به جنگل و مرزهای پارک ملی نقش چندانی در این تقابل ایفا نمی‌کنند، چرا که از 10 روستای واقع در محدوده جنگلی و نزدیک به مرزهای منطقه، گزارشی از تقابل وجود نداشت.

هم اکنون، این پروژه در حال تهیه نقشه‌های دقیق GIS از پارک و اطراف آن است تا بتواند به بعضی از سئوالات مربوط به علل حمله‌های پلنگ پاسخ دهد. همچنین، تحقیقات مقدماتی در زمینه استخراج DNA از سرگین (مدفوع) در دانشگاه‌های ایرانی در حال اجراست تا بتوان پلنگ‌های مشکل ساز را شناسایی، جنسیت آنها را تعیین و همچنین دریافت که آیا این جانواران پلنگ‌های جوان یا مادران با توله هستند. عادت کشتن دام اهلی می‌تواند از طریق مادر به توله‌ها منتقل شود و می‌تواند در یک منطقه برای مدت‌های طولانی باقی بماند.(به نقل از سبز پرس)