براساس آخرين نتايج بدست آمده از برنامه پایش ملی يوزپلنگ آسیايی که از دی ماه 1390 تاکنون توسط انجمن يوزپلنگ ايرانی و سازمان حفاظت محيط زيست در جريان است، تنها از 20 فرد يوزپلنگ مختلف در کشور عکسبرداری شده است. تقريبا نيمی از اين تعداد در مناطق حفاظت شده استان يزد بوده و مابقی در ساير زيستگاه ها مانند مياندشت، درونه، کوير و غيره بوده است.

جمعيت واقعی يوزپلنگ در ايران سالها پرسشی جدی برای کارشناسان و محققين بوده است که بدست آوردن يک رقم دقيق و صحيح با دشواری فراوانی همراه بوده است. یکی از مهمترين فناوری های رایج برای پاسخ به چنین پرسش بنیادین، بکارگیری دوربین های تله ای بوده تا با گرفتن عکس یوزها و مقایسه خالهای منحصربفرد آنها بتوان افراد مختلف را شناسایی نمود. با این حال، کمبود دوربین های تله ای، فقدان حمایت مالی مناسب برای اجرای چنین برنامه های پرهزینه، کمبود پرسنل مجرب و کارامد و عرصه های گسترده زیست یوزها باعث شد تا بگارگیری این ابزار کمتر محقق شود. با استناد به تجربیات سالهای گذشته، انجمن یوزپلنگ ایرانی از ابتدای دی ماه 1390 بزرگترین برنامه دوربین گذاری در غرب آسیا را آغاز نمود و تابحال نزدیک به نه منطقه حفاظت شده کشور را تحت پوشش قرار داده است. در همین دوران نیز انجمن طرح سرزمین به پوشش دادن ذخیره گاه زیستکره توران پرداخت. از میان بیش از 200 تصویر گرفته شده از یوزها در این مدت، حدود 20 فرد مختلف شناسایی شده اند. با این حال، همچنان بخشهای قابل توجهی از عرصه های زیستگاهی یوزپلنگ بخاطر محدودیت منابع و امکانات تحت پوشش قرار نگرفته اند که نویددهنده حضور تعداد یوزهای بیشتر در کشور می باشد.

همزمان با پایان سال 1391، دور نخست برنامه پایش ملی جمعیت یوزپلنگ در ایران به پایان رسید. بدون شک، جمعیت یوزپلنگ در ایران بسیار شکننده و کوچک است، بطوریکه توجه دوچندان به حفاظت از عرصه های زیستگاهی آنرا می طلبد. در سال آتی، انجمن یوزپلنگ ایرانی تلاش خواهد نمود تا با همکاری ادارات کل حفاظت محیط زیست استانها، به پایش ماده های شناسایی شده درون زیستگاه ها بپردازد تا بتوان نرخی از میزان زادآوری یوزپلنگ آسیایی برای برنامه ریزی های حفاظتی بدست آورد. از ابتدای برنامه برآورد جمعیت یوزپلنگ آسیایی در کشور، تنها 7 ماده بالغ در کشور شناسایی شدند که متأسفانه یک فرد توسط دامداران در سال 1391 در توران ازبین رفت. به علاوه، از میان ماده های یوزهای دیگر، تنها یک فرد به صورت مستند در سال جاری توله به همراه داشت که همین امر، لزوم توجه به ماده ها و پایش زادآوری آنها را در سال آینده دوچندان می کند.

انجمن یوزپلنگ ایرانی از تمامی سازمانها و افراد همکار برای اجرای موفقیت آمیز نخستین دور برنامه پایش جمعیت یوزپلنگ در ایران تشکر و قدردانی می نماید. بدون شک، معاونت محیط طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست، پروژه حفاظت از یوزپلنگ آسیایی و مؤسسه پانترا نقش مهمی در تسهیل این برنامه داشتند. ادارات کل حفاظت محیط زیست اصفهان، یزد، سمنان، خراسان شمالی، کرمان و خراسان رضوی نیز همکاری همه جانبه ای برای اجرای این برنامه نمودند. به علاوه، بدون حضور کارشناسان استانی و پرسنل ادارات شهرستانهای بافق، اردکان، جاجرم، نایین، بردسکن، گرمسار، راور و طبس که همکاری بی دریغی با این برنامه داشتند، امکان دستیابی به چنین نتایجی امکان پذیر نبود. در نهایت، گروه پرسنل و داوطلبان انجمن به مدت 15 ماه در عرصه های زیستگاهی مختلف حضور داشتند و با آنالیز داده ها و تولید اطلاعات، یافته ها و نتایجی قابل اتکایی را دراختیار کارشناسان و مدیران قرار دادند که همگی شایسته تقدیر می باشند.(به نقل از انجمن یوز ایرانی)

مدیر ملی پروژه یوزپلنگ آسایی با اشاره به اسارت دو توله یوزپلنگ نر و ماده با نام‌های «کوشکی» و «دلبر»، گفت: عملیات تکثیر فرزند دو یوز در اسارت برای اولین بار در کشور، در سال آتی انجام می‌شود.

درحالی‌که مدیر پروژه بین‌المللی حفاظت از یوزپلنگ آسیایی جمعیت یوز را بالغ بر 50 قلاده عنوان می‌کند، محمدصادق فرهادی نیا، کارشناس ارشد زیست می‌گوید که طی 10سال اخیر 27یوزپلنگ کشته شده‌اند.

آنطور که این فعال محیط‌زیست می‌گوید از 27یوز تلف شده، 11قلاده قربانی تصادفات جاده‌ای شده‌اند، این به‌معنای آن است که تلفات جاده‌ای بیش از یک سوم کل تلفات یوزها را به‌خود اختصاص می‌دهد. با وجود این، هنوز در بسیاری از زیستگاه‌ها بی‌محابا جاده احداث می‌شود؛ برای نمونه شماری از مسئولان محلی یزد بر احداث جاده‌ای اصرار می‌کنند که قرار است از قلب منطقه حفاظت شده کوه بافق عبور کند؛ منطقه‌ای که یکی از قدیمی‌ترین و در عین حال با اهمیت‌ترین زیستگاه‌های یوز محسوب می‌شود.به ادامه مطالب مراجعه فرمایید: